Home » Basisingredient: olie

Basisingredient: olie

Geschreven door Anne-Marie Geschreven op 11 november 2025 in Basis

In deze nieuwe aflevering over basisingrediënten gaan we het hebben over het basisingrediënt olie. Voor de goede orde: voedingsolie 😉

Wat is olie?

Spijsoliën of voedingsoliën zijn vetten die op kamertemperatuur vloeibaar zijn. Ze worden gebruikt bij de bereiding en productie van voedingsmiddelen of als ingrediënt. Ze zijn niet oplosbaar en blijven – omdat ze lichter zijn — drijven op water. De meeste plantaardige oliën bevatten veel onverzadigd vet. Dit type vet is goed voor de gezondheid. Oliën met veel onverzadigd vet staan in Schijf van Vijf. Olie levert energie en is een bron van de in vet oplosbare vitamine E. (Bron: Voedingscentrum)

Soorten olie

Feitelijk zijn er twee soorten spijsoliën: de olie die wordt verkocht voor consumptie thuis, en de olie die wordt gebruikt in de productie van voedingsmiddelen

olijfolie; de ‘gewone’ om in te bakken en braden, de extra vergine om te eten in dressings of om in te dippen.
arachide olie; ook wel pindaolie heeft de hoogste rookpunt en is dus ideaal om in te frituren
zonnebloemolie; één van de meest neutrale oliesoorten, perfect om in te bakken.
kokosolie; de enige olie die meestal in gestolde vorm verschijnt. Ook geschikt om mee te bakken (als vervanging van boter)
sesamolie; meer een smaakmaker dan om in te bakken. Verwerk liever in een dressing of voeg vlak voor serveren toe.
koolzaadolie; geschikt om in te bakken en braden, licht van smaak en vaak van Nederlandse (!) bodem.
notenolie (hazelnoot, walnoot); net als sesamolie beter te gebruiken als smaakmaker.
avocado olie; sterke avocado smaak, kun je zowel in bakken en braden als gebruiken als smaakmaker.
druivenpitolie; lichte neutrale olie, geschikt voor alles.
gearomatiseerde olie (infused oil); olie die op smaak is gebracht met kruiden, specerijen of andere voedingsmiddelen.

Ook zijn er nog diverse oliën die eigenlijk alleen gebruikt wordt voor verwerking in de productie voedingsmiddelen, zoals maïs-, raap, soja- en katoenzaadolie.

Voedingswaarde basisingrediënt olie

In eetlepel olie (10 gram) zit 90 kcal. Van de 10 gram vet is 2 gram verzadigd vet.

Zelf olie maken

Het is heel leuk en lekker om zelf zogenaamde ‘infused oil’ te maken, ofwel olie met smaakmakers te mengen. Een bekende is natuurlijk de crispy chili olie, die echt mega lekker is als je ‘m zelf maakt! Of maak eens heerlijke basilicum olie door 1 teentje knoflook en 20 blaadjes verse basilicum te pureren met 50 ml olijfolie. Voeg hier 200 ml olijfolie aan toe en doe in een mooi flesje. Ook is het lekker om chilipepers toe te voegen aan een fles olijfolie voor een lekkere pittige olie (heerlijk over een pizza met salami!) Probeer vooral eens zelf met je lievelingskruiden een infused oil te maken. Denk bijvoorbeeld aan rozemarijn, tijm, knoflook of citroenschil.

Tips & trucs met olie

Oliën zijn gevoelig voor daglicht. Bewaar ze op een donkere plaats en koop ze bij voorkeur in een ondoorzichtige fles.
Olijfolie kan je helpen bij het verwijderen van verf van de handen.
Stroeve rits? Smeer er wat olie op.
Een paar druppels olie op een doekje maakt je roestvrije stalen kraan of fornuis weer als nieuw.
Smeer houten lepels of snijplanken af en toe in met een beetje olijfolie om ze te beschermen tegen uitdroging en scheuren.
Een beetje olie op een doekje helpt om kleverige resten van etiketten of plakband te verwijderen.

Gerechten

Olie is natuurlijk vooral bekend als product om mee of in te bakken, of om koud te gebruiken in salades (dressing). Maar wist je dat je ook prima kunt bakken met olijfolie? Deze hartige olijvencake kan ik je zeker aanbevelen!