Ik ben geboren thuis bij mijn oma in Westzaan maar woon vanaf mijn geboorte in Zaandam. Vanuit mijn slaapkamertje zag ik het immense (inmiddels voormalige) hoofdkantoor van Albert Heijn aan het Anker Smidplein. Een heuse wolkenkrabber in die tijd! Zal dat de reden zijn dat ik altijd een zwak voor deze grootgrutter heb gehad?
Niet alleen mijn roots liggen in de Zaanstreek, ook die van Albert Heijn. Op de Zaanse Schans, een museumdorp met molens en oude Zaanse huisjes in Zaandijk, vind je sinds 1967 een replica van het allereerste kruidenierswinkel van Albert Heijn in Oostzaan. Zeker een bezoek waard!
Vandaag neem ik jullie mee door de – inmiddels alweer 130-jarige (!) – geschiedenis van Albert Heijn.
Hoe het allemaal begon
In 1887 nam de toen 21-jarige Albert Heijn de kleine kruidenierswinkel in Oostzaan over van zijn vader. In 1895 opent hij zelf een eerste Albert Heijn winkel, in de Westerstraat 72 in Purmerend. Het assortiment bestaat uit ongeveer 120 artikelen. Eigen merk koffie, één van de belangrijkste Albert Heijn artikelen, was daar van het begin af aan bij. In het washok achter de winkel brandt Albert zijn eigen koffie.
Grootwinkelbedrijf en eigen merk producten
De zaken gaan goed. In 1902 heeft Albert Heijn al meer dan 10 winkels en is daarmee een heus ‘grootwinkelbedrijf’ geworden. In 1910 komen de eerste eigen merk producten in de winkel te liggen, zoals chocolade en karnemelkzeep. Het assortiment is inmiddels gegroeid naar 300 artikelen. Ook start hij met de productie van eigen koek en banket.
Bij het 40-jarig bestaan in 1927 krijgt Albert Heijn het predikaat hofleverancier. Er zijn inmiddels 107 winkels in Nederland.
In de tweede wereldoorlog wordt de koffie door de Duitsers geconfisqueerd. AH brengt een koffiesurrogaat op de markt, gemaakt van rogge: Smalsko (‘smaakt als koffie’). Veel producten gaan op de bon, zoals brood, bloem, boter, vlees, kaas en eieren.
Van zelfbediening naar Koninklijke supermarkt
In 1952 wordt in Schiedam de eerste zelfbedieningszaak geopend. Voor het eerst konden klanten met een mandje zelf de boodschappen pakken. Het concept sloeg aan, want in hetzelfde jaar opende de volgende vijf zaken.
De eerste echte AH supermarkt (toen supermart) opent in 1955 zijn deuren in Rotterdam. De bestaande zelfbedieningswinkel werd uitgebreid met een groenten- en vleesafdeling. In 1959 kende Nederland maar liefst 100 zelfbedieningszaken van AH.
Bij het 100-jarig bestaan in 1986 kreeg Albert Heijn (inmiddels Ahold) het predikaat ‘Koninklijke’.
To go, online en het buitenland
In 1999 opent de eerste Albert Heijn-gemakswinkel op een NS-station haar deuren. In 2001 krijgen deze winkels de naam AH to go. In datzelfde jaar wordt gestart met een webwinkel: via Albert.nl kunnen klanten al hun boodschappen in één keer bestellen en op een gewenst tijdstip thuis laten bezorgen.
In 2007 opent een franchise-ondernemer de eerste Albert Heijn-winkel op Curaçao in Willemstad. Het is een groot succes: op de eerste zaterdag loopt de wachttijd voor de kassa op tot bijna drie uur.
Iets dichter bij huis wordt in 2011 in Brasschaat de eerste Belgische Albert Heijn-winkel geopend. Naast het bekende Nederlandse assortiment biedt de Belgische Albert Heijn ook ruim 1.500 unieke Belgische producten aan.
De eerste app ‘Appie’ wordt in 2009 geïntroduceerd om het winkelen nog leuker en makkelijker te maken.
Zegeltjes, Allerhande en de Premie-van-de-Maand-club
In 1955 werd gestart met zegeltjes sparen. Bij de aankoop van iedere gulden aan boodschappen kon een zegel van 10 cent worden gekocht. Voor een vol boekje met 490 zegels (waarde 49 gulden) kreeg je 52 gulden contant of een klantenobligatie ter waarde van 50 gulden. Het was een doorslaand succes, meer dan 70% van de klanten sloeg aan het sparen.
In 1962 start de Premie-van-de-Maand-Club (PMC). Dit wordt de meest succesvolle spaaractie uit de geschiedenis. Tegen inlevering van volle zegelboekjes kregen klanten een chequeboekje waarmee ze non-foodartikelen kunnen kopen. Het meest succesvol was de koelkast: producent Liebherr kon de vraag nauwelijks aan. Ik schreef hier al eerder over in mijn artikel over trends en eten en drinken in de jaren 60!
De eerste allerhande verschijnt, in krantformaat, in 1954. Het eerste AllerHande magazine verschijnt in 1983. Verscheen er in 1996 nog een handige cd-rom met daarop alle recepten van de Allerhande jaargang 1996, in 1997 lanceert Albert Heijn de website www.ah.nl
Inmiddels verschijnt Allerhande 12 maal per jaar in een oplage van circa 2 miljoen en heeft ruim 4,5 miljoen trouwe lezers. Alle edities zijn overigens nog in te zien via de website van de Stichting Albert Heijn erfgoed!
Sinds 1998 kunnen klanten met de bonuskaart profiteren van aanbiedingen. In 2013 wordt de kaart vernieuwd en biedt nu de mogelijkheid om persoonlijke aanbiedingen te ontvangen.
Innovaties
Albert Heijn staat bekend om haar innovatie manier van werken. Van de Allerhande koken app tot de Google Maps supermarkt plattegronden. Of samenwerkingen – zoals met Bol.com of BP. Of wat dacht je van Pokémappie.nl, de website waarop je kunt zien welke Pokémon zich schuilhoudt in welk filiaal. Albert Heijn is altijd razendsnel met zulke trends.
In 2015 kwam Allerhande met een eigen maaltijdbox, een Allerhande kerstfestival en werd het mobiel zelfscannen uitgebreid naar 200 winkels.
Ook de spaaracties van Albert Heijn zijn vrijwel altijd een daverend succes. Van moestuintjes tot kristalle glazen en van wuppies tot boodschappen mini’s. Tijdens het WK van 2010 gingen er meer dan 30 miljoen beesies over de toonbank!
Ik ben benieuwd waarmee Albert Heijn ons de komende jaren nog gaat verrassen. Ik ben en blijf in ieder geval fan!
Wat leuk geschreven weer Anne-Marie ook ik ben een grote fan van AH en de allerhande. Leuk om wat over de geschiedenis van AH te weten.
Dank je wel Karin. Heerlijk blad om te lezen hé, en dan nog gratis ook!
De Allerhande, mijn moeder leest deze echt al een eeuwigheid en geeft er mij ook altijd een. Super leuk om te lezen en ik ben ook zo dol op de Zaanse Schans.
Hoeveel generaties zullen er niet koken hebben geleerd met de Allerhande? Vast een heleboel!
Ik ben dan wel een echte zaankanter, en ken uiteraard het AHOLD kantoor (en het Albert Heijn museum op de Zaanse Schans), maar zo uitgebreid wist ik dit allemaal niet.
Alleen, Oostzaan en zaans? Daar zullen Oostzaners het toch niet mee eens zijn 😉
Oostzaan, westzaan, koog a/d zaan, zaandam….laten we allemaal vrienden worden 🙂
Leuk om te lezen Anne-Marie! Je moet nostalgisch food journalist worden.
Dank je Karen. Wat een fantastische baan zou dat zijn!
Als geboren en getogen Zaanse is dit zó leuk om te lezen. Dankjewel.
Leuk om te horen! Ik heb nog meer verhalen van Zaanse bedrijven geschreven, zoals Wastora.