Ik heb inmiddels al 12 afleveringen geschreven over nutteloze pakjes en zakjes uit de supermarkt. Hoe herken je nou eigenlijk zo’n nutteloos pakje? Eigenlijk gewoon door het etiket goed te lezen. Want dat vertelt je precies wat er allemaal inzit. Of in sommige gevallen: wat dus niet. Met deze handleiding etiketten lezen in de supermarkt hoop ik je een beetje op weg te helpen!
Handleiding etiketten lezen
Het valt namelijk nog niet mee, dat etiketten lezen. Want hoe herken je de suikers als er allemaal verschillende namen voor worden gebruikt? En zijn e-nummers nou ongezond of niet? Eerst en vooral : gebruik je gezond verstand. Lijkt die yoghurt met kersen je lekker? Kijk op het etiket en check even hoeveel kersen er daadwerkelijk in zitten.
Van belangrijk naar onbelangrijk
Alle ingrediënten van een product staan verplicht vermeld op de verpakking. Het ingrediënt waarvan het meest in het product zit, staat altijd vooraan. Kijk bijvoorbeeld eens op het etiket van een potje Chicken Tonight. Het eerste ingrediënt is water!
Hoe verder een ingrediënt in de lijst staat, hoe minder ervan inzit. In deze pesto bijvoorbeeld, waar het pijnboompitje zo’n beetje als hekkensluiter staat vermeld.
Ingrediënten: zonnebloemolie, basilicum (29%), aardappels, glucose siroop, cashewnoten, Grana Padano kaas, Pecorino Romano kaas, zout , extra vergine olijfolie , pijnboompitten, natuurlijke aroma's, knoflook, geconcentreerd citroensap.
Over het algemeen kun je er ook van uitgegaan dat hoe langer de lijst met ingrediënten, des te ongezonder het product.
Ingrediënten in procenten
Als er op de verpakking van een product een ingrediënt staat afgebeeld of is opgenomen in de naam (denk kersenyoghurt of wortelsoep) dan is de producent tegenwoordig verplicht om op de verpakking in procenten te vermelden hoeveel er dan van in zit. Dat levert bijzondere informatie op. En zie je bijvoorbeeld dat het vleugje honing in de Jumbo crunchy pindakaas met 0,1% met recht een vleugje genoemd mag worden.
E-nummers
E-nummers zijn door de Europese Unie goedgekeurde hulpstoffen.Het zijn feitelijk toevoegingen zonder voedingswaarde. Ze worden toegevoegd aan producten om bijvoorbeeld de kleur, smaak of houdbaarheid te verbeteren.
Er wordt veel gezegd en geschreven over E-nummers. Vaak niet altijd positief. Je kunt echter bijna geen product eten of er zit wel een E-nummer in. Ook in een sinaasappel bijvoorbeeld. Daarin zit E-300, ascorbinezuur, wat een ander woord is voor vitamine C.
E-nummers kunnen worden gemaakt met stoffen uit de natuur (planten, struiken, bomen en stenen). Ook kunnen ze een dierlijke oorsprong hebben (denk bijvoorbeeld aan de rode kleurstof E120, die wordt gemaakt uit schildluizen). Handig om te weten als je bijvoorbeeld vegetarisch wilt eten. Ook kunnen E-nummers kunstmatig in de fabriek worden gemaakt.
Let op: soms worden e-nummers ook wel eens vermeld onder alleen hun eigen naam. Er staat dan bijvoorbeeld bietenrood (ipv E162).
E-nummers zijn onderverdeeld in groepen:
E100 – E199 zijn kleurstoffen
E200 – E337 zijn conserveermiddelen en voedingszuren
E337 – E399 zijn anti-oxidanten
E400 – E499 zijn emulgatoren, stabilisatoren, verdikkingsmiddelen en geleermiddelen
E500 – E599 zijn zuurteregelaars, anti-klontermiddelen en rijsmiddelen
E600 – E 699 zijn smaakversterkers
E900 – E1520 zijn hulpmiddelen en zoetstoffen
Op de site van het Voedingscentrum vind je een handige E-nummer zoeker.
Suikers incognito
Let op: wil je minder suiker eten, let dan ook op de andere benamingen van toegevoegde suikers die in een product kunnen zitten. Suiker vind je incognito ook onder namen als
Melasse
Glucosestroop
Fructosestroop
Sacharose
Sucrose
Invertsuiker
Agavenectar
Onder het kopje koolhydraten bij de voedingswaarde vind je alle suikers bijelkaar. Dus ook de suikers die van nature in producten zitten, zoals bijvoorbeeld in fruit.
Allergisch?
Etiketten bieden verder nog nuttige informatie voor mensen met allergieën. Fabrikanten zijn verplicht om de veertien meest voorkomende allergenen te vermelden op de verpakking. Ook als een product is gemaakt in een fabriek waar het in aanraking kan komen met allergenen wordt dit vaak voor de zekerheid aangegeven met de vermelding ‘kan sporen bevatten van’. Het risico hierop is echter onbekend.
Wat kun je verder nog leren?
Op ieder etiket staat de inhoud vermeld (waarbij de E die je soms ziet staat voor estimate – ongeveer). Producten in vocht kennen bovendien een netto gewicht en een uitlek gewicht. Dat is wat er over blijft als bijvoorbeeld de groente of het fruit is afgegoten. Hou hier rekening mee in recepten.
De voedingswaarde tenslotte zijn het aantal calorieën, vaak vermeld per 100 gram en per eenheid (stuk, glas, portie). Maar ook de hoeveelheid vet (verzadigd en onverzadigd, koolhydraten, vezels, eiwitten en zout.
Vergelijken kun je het beste doen met de aangegeven hoeveelheden per 100 gram. Iedere fabrikant kiest namelijk zijn eigen portiegrootte waardoor vergelijken niet altijd makkelijk is.
Lees jij weleens de etiketten van de producten die je koopt? Of bepaalt je smaak wat je kiest in de supermarkt?
Ik lees eigenlijk alle etiketten. Het is ooit begonnen door een collega die suikervrij ging leven en ik het een sport maakte om nieuwe producten te ontdekken en zo me zou realiseren waar allemaal suiker in zit. Met bijvoorbeeld een maaltijdsalade (??) op 1! De E-nummers ben ik (nog niet) thuis is, dat is 2.0 haha!
Maar ik kook eigenlijk al zeker 8 jaar zonder pakjes of kant-en-klaar. Troep vind ik het! X Josine
Wat goed! Ik laat me – uit gemakzucht of tijdgebrek – nog wel eens verleiden…
Het is inderdaad goed om de etiketten te lezen, soms kom je echt verrassende dingen tegen. Waarom moet er bijvoorbeeld suiker in vleeswaren ?!
Je komt idd soms de meest vreemde toevoegingen tegen!
Ik ben ook een etiketten lezer. Omdat ik bepaalde voeding niet eet, moet ik soms ook wel.
Handig artikel dit!
Als je idd bepaalde dingen niet mag of kan eten dan heb je waarschijnlijk al heel wat ‘lees’ervaring!