Vroeger bestond het avondeten van een gemiddeld Nederlands gezin uit de traditionele drie-eenheid: aardappelen, vlees en groente. Gekookte aardappelen, en heel soms gebakken. Vandaag de dag is het menu van de Nederlander behoorlijk veranderd. Er is pasta, rijst, couscous en ook zie je steeds vaker granen als orzo, bulgur en freekeh op het menu. En de aardappel? Die wacht rustig op zijn revival! Maar eerst een stukje geschiedenis van de aardappel.
Geschiedenis van de aardappel
De geschiedenis van de aardappel gaat terug tot aan de tijd van de Inca’s. Zij aten al sinds de 2e eeuw aardappelen. In Europa werd de aardappel pas in de 15e eeuw door de Spanjaarden meegenomen uit Peru. Deze papas peruanas werden niet gegeten, maar de planten waren erg geliefd om hun witte bloemetjes.
De aardappels waren knollen, die niet graag door de mensen gegeten werden. Wellicht omdat de plant familie was van de giftige nachtschade? Ook werd de aardappel gewoonweg niet lekker gevonden en beschouwd als veevoer of voedsel van de allerarmsten.
Aardappeleters
Maar oorlogen en armoede zorgde voor een groei in populariteit. Aardappels telen was immers goedkoop, en de opbrengst groot. Vanaf 1770 werden overal aardappels geteeld en werd de aardappel het voedsel voor zowel rijk als arm. In 1772 verscheen er voor het eerst een recept met aardappelen in een Nederlands kookboek. In ‘De Friese keukenmeid’ werd geadviseerd ze te koken in water met een beetje zout…
Aardappel uit de gratie
Voor de oorlog at de gemiddelde Nederlander 130 kilo aardappelen per persoon per jaar. Nu is dat nog maar 80 kilo! En dat is dus inclusief aardappelproducten als friet en chips.
De aardappel is, net als rijst, pasta en brood een belangrijke vorm van koolhydraten. Ook bevat de aardappel vitamine c en b6 en voedingsvezels. Best gezond dus! Waar komt dan die daling in consumptie vandaan?
Vanaf de jaren 60 worden nieuwe producten in de keuken als rijst, pasta en noodles populair. Steeds meer Nederlandse fabrikanten brachten deze producten en maaltijdmixen op de markt. Van nasimix tot spaghetti met ketchup en spam. Je stond vaak korter in de keuken en at weer eens wat anders! En toen men massaal aan de lijn ging werd de aardappel al snel uit het dieet verbannen. Want een aardappel zonder jus…En de laatste jaren zijn – na vet en suiker — koolhydraten de nieuwe vijand, dus daarmee ook de aardappel.
De gezonde aardappel
Zoals gezegd is de aardappel qua voedingswaarde net zo gezond – of zo niet gezonder – als andere bronnen van koolhydraten. In een aardappel zit geen grammetje vet en de complexe koolhydraten zorgen ervoor dat je je langer vol blijft voelen. In 200 gram aardappelen (een gemiddelde portie) zitten slechts 172 calorieën. De helft minder dan een vergelijkbare portie rijst of pasta. Geen redenen dus om niet wat vaker een aardappel of aardappelgerecht op tafel te zetten. Want geen voedingsmiddel is immers zo veelzijdig: je kunt ze koken, bakken, frituren, prakken, gratineren, stampen, poffen en roosteren! Eigenlijk is de aardappel gewoon een superfood!
Toekomst van de aardappel
Gemak dient de mens. En variatie in de keuken willen we allemaal. En dat hebben ze bij Celavita heel goed begrepen. Met verse en gemakkelijke producten voor bijvoorbeeld de airfryer of oven. Aardappels die al zijn geschild, gesneden en soms ook deels voorgekookt. Zonder conserveringsmiddelen. Gekruide aardappeltjes. Aardappels om te poffen, prakken of bakken.
Maar ook experimenteert Celavita met nieuwe producten zoals deze prachtige paarse of roze aardappelsoorten! Al zal het helaas nog wel even duren voordat deze daadwerkelijk in de winkels liggen.
De aardappel in my happy kitchen
Als ik naar mijn eigen voedingspatroon kijk dan komt het avg-tje (aardappel, vlees, groente) hier niet vaak meer op tafel. Alleen nog bij stoofschotels serveer ik de normale gekookte aardappels. Al zijn eerst gekookte en vervolgens opgebakken aardappelen hier wel heel geliefd. En ik gebruik aardappelen nog wel heel graag in ovenschotels.
En als er verse opperdoezers zijn, dan koop ik ze graag en kook ik ze in de schil en serveer ze met gezouten roomboter. Heerlijk!
Ter inspiratie:
Moussaka
Zuurkoolschotel
Shepherd’s pie
Zoete aardappeltosti
Aardappeltorentjes
Aardappelpuree
Hasselback aardappelgratin
Aardappelnestjes
Stamppot zoete aardappel
Pommes duches met truffel
Duitse reibenkuchen
Oosterse ovenschotel met aardappel
Mediterrane ovenschotel met snijbonen
Pizza bianca met aardappel
Kende jij de geschiedenis van de aardappel al? En hoe vaak eet je ze zelf?
